Home - Agenda en Nieuws - Archief 2020

Monsanto betrokken bij dagelijkse destructie van Colombiaans ecosysteem

Plan Colombia is een soort Marshall-hulp uit de VS, oorspronkelijk bedoeld voor de bestrijding van de cocateelt o.a. in het gebied rond Putumayo, een provincie grenzend aan Ecuador. Coca is de grondstof voor productie van de drug cocaïne, maar er lijkt meer bestrijding op het programma te staan dan alleen drugsbestrijding, omdat de cocateelt niet meer het belangrijkste doelwit vormt, terwijl de bestrijding onverminderd doorgaat, nationaal zo'n 120.000 hectare per jaar, á raison van $40.000 - $50.000 per hectare = $5,4 miljard op jaarbasis!

Op basis van een contract met het Amerikaanse biotechnologiebedrijf Monsanto spuit de militaire Anti Narcotica brigade van Colombia dagelijks een bepaalde hoeveelheid gif over een bepaald aantal hectaren van een bos- of landbouwgebied. Volgens de Amerikaanse ngo WOLA (Washington Office on Latin America) zijn tussen 1996 en 2012 al 1,6 miljoen hectaren besproeid in Colombia. Dat komt neer op 5,5 minuten voor elke bespoten hectare.
Ironisch genoeg worden de gebieden waar de coca geconcentreerd verbouwd wordt ontzien, terwijl elders, waar geen of nauwelijks cocaplanten meer te vinden zijn, de voedselgewassen en watergebieden er aan moeten geloven en letterlijk vergiftigd worden. De voorgeschreven Roundup-concentraties liggen tussen 1,6 en 7,7%, maar de in Colombia gebruikte herbiciden bevatten zo'n 44% glyfosaat; dit zijn walgelijk hoge concentraties, die alleen voor de producent financieel voordeel opleveren en voor het bespoten gebied heel veel schade aan milieu en gezondheid, gedurende tientallen jaren.

Het verhaal over de 'war on drugs' krijgt in Putumayo een zeer cynisch staartje

Na een klacht van 3000 gezinnen in Ecuador bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag heeft Colombia in 2008 de bespuitingen in de grenscorridor met Ecuador beëindigd, in afwachting van een uitspraak. Na meer dan 5,5 jaar en tot verbazing van de bewoners aan beide kanten van de grens bleek Ecuador in september 2013 opeens een schikkingsvoorstel van Colombia te hebben geaccepteerd in ruil voor €15 miljoen compensatie. Zoals blijkt uit onderstaande video schoten de grensbewoners daar helemaal niets mee op, omdat a) het aanwezige glyfosaat na 6 jaar nog steeds een vernietigend effect heeft op de lokale landbouw en b) de Colombianen hebben bedongen dat er dichterbij de grens gespoten mag gaan worden dan ooit tevoren! De grensbewoners staat dus een nieuwe lijdensweg te wachten.

Ook de FARC, de Colombiaanse guerillabeweging, speelt hier een rol. De keuze om te sproeien boven cocarijke gebieden lijkt niet aantrekkelijk omdat vliegtuigen vaak zijn neergehaald door de FARC. Vermoedelijk daarom richt de overheid zich liever op "gestigmatiseerde" regio’s waar in werkelijkheid geen of weinig cocateelt meer voorkomt. Eigenlijk is de term "geoormerkte" regio's beter op zijn plaats, maar daarover later meer.

Als er al cocaplanten te vinden zijn in de besproeide regio's, blijft de vraag of de besproeiingen effectief zijn. Niet alleen is er de allang bewezen gezondheids- en milieuschade, maar bij minder dan 7 bespuitingen overleven de cocaplanten zonder problemen en groeien gewoon door. Iets dat niet geldt voor besproeide legale gewassen. Hieruit blijkt dat cocaplanten resistentie opbouwen tegen glyfosaat en er dus steeds meer vluchten nodig zullen zijn om een cocaveld uit te schakelen.

De belabberde effectiviteit van de besproeiingen blijkt ook uit de moeite die het kost om de (vermoedelijke) cocavelden met precisie te raken vanuit de lucht. Tussen november 2006 en juni 2007 werden volgens het onderwijssecretariaat van Putumayo, negenenvijftig scholen geraakt door besproeiingen.

De resultaten van een studie van de Colombiaanse econoom Daniel Mejía, hoofd van het Center for Studies on Security and Drugs van de Andes Universiteit in Bogota, zijn dan ook niet verrassend te noemen: uit de studie blijkt dat de marginale kosten om te voorkomen dat een kilo cocaïne de grenzen van de Verenigde Staten bereikt 163.000 dollar bedragen wanneer vanuit de lucht ingegrepen wordt bij de productie. Hetzelfde resultaat kan geboekt worden met het aanpakken van de handel voor slechts 3.600 dollar. Een exorbitant verschil, dat vooral voortvloeit uit het grote aantal vluchten dat is vereist om een cocaveld uit te schakelen.

Hierbij is het interessant vast te stellen dat de Anti-Narcoticabrigade trots praat over een 50% vermindering in de nationale cocaproductie tussen 2000 en 2012, terwijl volgens WOLA die afname pas na 2007 inzette, toen ook de besproeiingen verminderd werden! De afname in de post-2007 periode wordt daarom toegeschreven aan het programma van manuele uitroeiing.

Wie profiteert er nu van de fumigaciones?

De besproeiingen lijken niet substantieel bijgedragen te hebben aan de oorlog tegen de cocateelt en de milieu- en gezondheidseffecten hebben een zware impact gehad op fragiele ecosystemen en de lokale bevolking, zoals in Putumayo en het grensgebied van Ecuador. Hoge kosten werden gemaakt met het vaak, zinloos, maar ook zeer schadelijk besproeien van grote stukken terrein. Daarbovenop komen nog eens de kosten die Ecuador moet maken om 56.000 Colombiaanse vluchtelingen op te vangen. De lange-termijnschade aan de ecosystemen is nauwelijks in geld uit te drukken.

Er wordt echter het een en ander duidelijk als de grondstoffenreserves, de verleende concessies en de infrastructurele plannen van Putumayo erbij gehaald worden. Vele grote oliemaatschappijen hebben hun projecten al gestart in Putumayo. Onder meer het Canadese Gran Tierra, Pacific Rubiales, Petronova en het Colombiaanse staatsbedrijf Eco Petrol exploiteren reeds 36.000 vaten olie per dag.

Verder blijkt er een grote hoeveelheid goud, koper, zilver en coltan in de grond te zitten. Internationale mijnbouwreuzen als AngloGold Ashanti en Anglo American stelden al een grote hoeveelheid aan concessies veilig. De Harken Energy Group, waar voormalig VS-president Bush nog een van de bestuurders was, tekende in 2004 een contract om in Putumayo olie te ontginnen. De regering Bush speelde een grote rol in de voortzetting van het Plan Colombia na de Clinton-administratie.

De waanzinnige conclusie is dus dat de Colombiaanse "regering" de historische aanwezigheid van cocaplanten als excuus gebruikt om in het heden de Putumayo-regio compleet onleefbaar te maken voor de lokale bevolking, de bevolking van de grensstreek Sucumbios in Ecuador inbegrepen. Na hun vertrek kunnen de Amerikaanse olie-industrie en mijnbouw in het gebied dan rustig hun gang gaan om verder zonder pottenkijkers hun vergaarde concessies te verzilveren. Het verhaal wordt nog schunniger als blijkt dat Monsanto met succes in Washington kan klagen wanneer de Colombianen het in hun hoofd halen om in plaats van Roundup goedkopere Chinese glyfosaat te willen kopen. Wie er in Colombia uiteindelijk aan de touwtjes trekt wordt zo wel pijnlijk duidelijk.

Het is alsof er sinds de Vietnam-oorlog niets veranderd is: toen leverde Monsanto het ontbladeringsmiddel Agent Orange, om het platteland van Vietnam te ontdoen van die lastige Vietcong. De overeenkomst met het platteland van Columbia en Ecuador is treffend.

Lees het hele artikel op mo.be